Paplašinātā meklēšana

izsval̂stîtiês ² [Nigr., Dond., Salis, Ruj.], sich hin und her wälzen: izsvalstījies gultā Austr.

Avots: ME I, 808

‡ pus˙valstība, das halbe Reich: tāds truoksnis, ka p. nuotrīc Pas. IV, 10.

Avots: EH II, 334

pusvàlsts, -s, das halbe Reich, Königreich, der halbe Staat.

Avots: ME III, 436

sasvalstît, mehrfach schwenkend sich neigen machen: s. laivu uz sānu Salis, Siuxt. Refl. -tiês, eine gewisse Zeit hindurch hin und her schwanken (intr.): viņš vēl ilgi sasvalstījās ² laivā Widdrisch.

Avots: ME III, 752

svals, s. svala.

Avots: ME III, 1142

sval̂stît,

1): auch (mit al̂ ² ) Selg. Refl. -tiês: kuģis svalstīdamies šļūca uz priekšu Dünsb. Apakš ziemas sv. egl. III, 46.

Avots: EH II, 612

sval̂stît Sermus, Lennew., (mit al̂ ² ) Schibbenhof, Südkurl.,

1) = zvalstît, valstît, schaukeln, hin und her bewegen Mor.: pārē̦dušuos guovi svalsta Schibbenhof. sv. laivu, ve̦zumu Sermus. kâ es tuo svalstītu A. v. J. 1896, S. 139;

2) prügeln
C. (mit al̂), Bauske (mit al̂ ² ), Sessw., U. Refl. -tiês, sich schaukeln (nicht fest aufliegend), schwat. ken, taumeln, (Kl., Sessw., mit àl ² ) faulenzen U., sich wälzen von einer Seite auf die andere Schibbenhof: nuo prieka svalstās U. b. 42, 61. kuo šis svalstās? RKr. VIlI, 78. kuo tu svalsties pa gultu? Schibbenhof. uz laivas apaaāztās kad atbalstās, tā svalstās, grimst Juris Brasa 110. svalstît 2 vielleicht zu svelt (vgl. svelmêt). Sonst wohl nebst svelstêt und svelties am ehesten zu svalms, svalbs I, svalbuôt und (nach Leskien Abl. 349) li. šuiluoli "schwanhen" (und švelnùs "weich"?). Anders Fick Wrtb. IIl ⁴ 551 f. und Bezzenberger (bei Stokes Wrtb. 324, wozu Walde Vrgl. Wrtb. I, 300 und II, 518 zu vergleichen ist). - Reimwort zu zvalstît.

Avots: ME III, 1142, 1143

svalsts,

1) ein Übergewicht
St.; "svira" (z. B. ein an einem Strick befestigter Stein zum Zuziehen der Tür) Schibbenhof (mit al ² );

2) ein fauler Mensch
U., Sessw. (mit àl ² ), Bers. Zu svalstît.

Avots: ME III, 1143

izzval̂stîtiês Lis., Wolm., Kl., Selg., = izsvalstīties.]

Avots: ME I, 832

pemperêt,

1) "undeutlich sprechen"
Bauske;

2) mit den Füssen stampfen, trampeln
Wend. n. U. Refl. -tiês "vē̦de̦ru laitīt, svalst%C4%ABties">svalstīties, slinkuot" Dobl. n. Etn. IV, 164.

Avots: ME III, 199

svala, svals St., U. ("wenig bek."), Dampf, Rauch; zu svelt.

Avots: ME III, 1142

I svàlbs ² Saikava, Odsen, Kussen, ungenügend zusammengedreht (vom Faden oder Strick) Druw.; locker, lose Lubn. n. Etn. III, 1; bequem (von Kleidern) Celm.: dzija neiet... gruoda, vai arī svalba A. XI, 83. valgs atšķetinājies svalbs, dzija atstāta vērpjuot gluži svalba jeb jē̦la Druw. n. RKr. XVII, 80, Meiran. sval̂bi (Gr. - Buschhof) oder svàlbi ² (Lubn., Sessw., Fest., Adl., Saikava, Warkl.) piesiet. palaid Striķi Svalbāk! Fest. Dürfte nebst svalbuôt und svalms zur Wurzel von svalstît gehören; anders Būga KSn. I, 288.

Avots: ME III, 1142

svaluots, heiss, siedend Ruhental n. Etn. 1, 90. Adv. svaluoti Naud., svaluoši, heiss; plötzlich, schnell; heftig, sehr: suņi man tīri svaluoti skrēja virsū Grosdohn n. Etn. I, 59. tâ sāp, ka svaluoši jākliedz (mit hochle. o gesprochen!) Saikava. Zu svals; vgl. auch sve̦luots.

Avots: ME III, 1143

svelstêt Ruj. und Salis n. U., -u, -ẽju, = svalst%C3%AEt">svalstît.

Avots: ME III, 1149

I svel̂t ² Bl. (li. svelti "schwelen"), sveļu, svēlu, tr., intr., sengen St., U.; glühen: svelme sveļ Asp. R. IV, 79. līksme de̦g un sveļ Rainis Tie kas neaizmirst 69. ar... guntiņām sveļ Skalbe. Nebst svilt, svals, svelme, svēle zu gr. έ'λη "Sonnenwärme", ae. swelan "langsam verbrennen", mnd. swalm "Qualm, Dunst", ae. swol "Hitze", nd. swōl "chwül" u. a., s. Persson Beitr. 579, Walde Vrgl. Wrtb. II, 531 f., Solmsen Untersuch. 196.

Avots: ME III, 1149

sveltiês LKVv., intr., stürzen; zu svalstît 1.

Avots: ME III, 1149

svilnêt, ohne Schlaf liegen Laud., Lasd., (mit ìl ² ) Warkl., Bers.: Saša svilnēja gultā Baltpurviņš I, 104 (ähnlich: Zalktis 1908, No 4, S. 18). Wohl zu svalstît; Retmwort zu zvilnêt.

Avots: ME III, 1158

zvalsts,

1) "kas zvalstās" Vīt., (mit al̂ ) Bers., C., Erlaa, PS.; wer wankend geht
(mit al̂ ) Gr. - Buschh.; wer ungelenke Bewegungen hat (mit al̂ ) Lubn.; "slinks, neveikls cilvē̦ks" Nötk., (mit al̂) Jürg.;

2) = svalsts">svalsts 2, ein Herumtreiber, Faulenzer Bers., Bewershof, Nötk., N. - Peb., Pērse (mit al̂ ), C., Lennew., Sessw., Stockm., Vīt., Wessen: tas nav ne˙kāds strādnieks, tikai tāds zvalsts Nötk. vārtās kâ zvalsts ebenda.

Avots: ME IV, 764, 765